Русский


Мақалалар

Есіл өңіріндегі ономастика мәселелері

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев үстіміздегі жылдың 12 сәуірінде «Егемен Қазақстан» республикалық газетінде жарияланған «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында жаһандық заманда ұлттық құндылықтарды сақтап, оны одан әрі сабақтастыратын ұрпақ тәрбиелеу бағытында екі қағиданы ұстануды меңзейді. Оның біріншісі – ұлттық код, ұлттық мәдениет сақталмаса, ешқандай жаңғыру болмайды. Екіншісі – алға басу ү

автор: Кемел Оспанов

Ақмола облысындағы ономастикалық ахуал

​Екі ғасырға жуық орыс патшасының, одан кейін жетпіс жылдай Кеңес Ода­ғы­ның құ­рамында болған кезде қазақ­тың жер-су, елдімекен атаулары түгел­ге жуық өзгертіліп, нақ­тырақ айт­қан­да, орыстанып кеткендігі бел­гілі. Әсіре­се, тың аймағы саналатын еліміз­дің сол­түстік өңірлерінің атаулары жаппай орыс­танып, ежелгі ұлттық бастауымыздан ажырап қалғандай күй кешкен едік. Бірақ бақытымыз бар екен, тәуел

автор: Арман Бердалин

Тарихи атауларды жаңа заманға сай қайта тағайындаудың топонимиялық шарттары

​Астанадағы көше атауларының өзгелерге ұқсамайтын басты ерекшелігі қаланың тарихымен тығыз байланысты. Тарихи, саяси себептермен қаланың өзі де Ақмола → Целиноград → Ақмола → Астана болып бірнеше рет өзгерді, соның ішінде Ақмоладан Астанаға өткенде мүлде жаңаша сипат алды. Қазақ халқының басынан өткен, бодан болу және тәуелсіздік алу секілді қилы кезеңдерді бейнелейтін бұл атаулардың берілуінде түрлі с

автор: Бекжан Әбдуәлиұлы

Ұлы Дала атаулары

Халқымыздың ықылым заманнан бергі мәдени мұрасының бір сарасы жер астында сақталып келсе, екінші бір тобы жер бетінде, ашық аспан астында жарқырап тұрғаны баршаға аян.

автор: Т.Жанұзақов

Ұмай ұғымы – Майлыкент, Майтөбе, Майбұлақ топонимикалық атаулығының негізі

Қасиетті Түлкібас топырағы қазақ еліне ғана емес, сонау көне дәуірлердегі бабаларымыз сақтар мен ғұндарға, олардан кейінгі көптеген түркі тайпаларына да құт мекен болып, қазіргі бізге мұра болғанға ұқсайды. Бұлай айтуға себеп те, дәлел де аз емес. Оның себебі аудан жеріндегі Алланың берген табиғат байлығы десек, дәлелі жер-су яғни топонимикалық атаулары.

автор: Қ.Оразбаев, Б.Тасболатов

Ұлттық ономастика мәселелері туралы

Мәселенің түр-түрі болады. Жанды мәселе, жансыз мәселе дегендей. Бүгінгі біздердің бас қосып, сөз еткелі отырған тақырыбымыз ең жанды мәселе. Бұл мәселенің артында да, алдында да Адам тағдыры тұр. Қазақстанның барлық өңірлеріндегі ономастика мәселелері қандай? Ономастиканы ғылыми дамытудың жолдары бар ма? Жер-су атауларының қалыптасуының физикалық-географиялық негіздері неде?

автор: Н.Жүсіп

Шығыс Қазақстан топонимиясындағы орыс тілі қабаты

Қазақ жерiнiң көп қабатты топонимиялық жүйесiнде орысша атаулар ауқымды орын алады. Сан ғасырға созылған қазақ - орыс халықтары арасындағы қарым-қатынас өз өрнегiн географиялық атауларға түрлi қырынан сала бiлген.​

автор: А.Әлімхан

Годономия құбылысы: тілдік-тарихи зерттелім тұрғысынан (Астана көшелерінің көше, даңғыл атаулары негізінде)

Қазіргі отандық тіл біліміндегі түйткілді мәселелердің бірі – ономастика ғылымының зерттеу нысанындағы онимдер разрядтары (годонимдер, эргонимдер, прагматонимдер, менсонимдер, т.б.) және олардың зерттелу жайы. Себебі қоғамдағы саяси-экономикалық, мәдени қатынастар динамикасы қарыштаған сайын онимдер табиғаты да күрделене түседі, өзгере, жаңғыра түседі.

автор: Ж.Қоңыратбаева

Қазақ ономастикасындағы дүниенің (ғаламның) антропонимиялық бейнесі

Антропонимдер, антропонимдер жиынтығы мифонимдер сияқты тілдік семиотикалық таңбалар ретінде қазақ тынымында, тілдік санасында өз әлемін құрып, сол әлемнің тілдік көрінісін бере алады. Осы когнитивтік тілдік көрініс жалқы есімдер деңгейіндегі (ономастикалық деңгей) көрініс болып табылады, себебі олар антропонимдер негізінде құрылып суреттеледі.

автор: Б.Тілеубердиев

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тіл саясаты комитетінің тапсырмасы бойынша әзірленген.

Сайт бойынша іздеу