Мақалалар

Ұлттық ономастика мәселелері туралы

Мәселенің түр-түрі болады. Жанды мәселе, жансыз мәселе дегендей. Бүгінгі біздердің бас қосып, сөз еткелі отырған тақырыбымыз ең жанды мәселе. Бұл мәселенің артында да, алдында да Адам тағдыры тұр. Қазақстанның барлық өңірлеріндегі ономастика мәселелері қандай? Ономастиканы ғылыми дамытудың жолдары бар ма? Жер-су атауларының қалыптасуының физикалық-географиялық негіздері неде?

автор: Н.Жүсіп

Шығыс Қазақстан топонимиясындағы орыс тілі қабаты

Қазақ жерiнiң көп қабатты топонимиялық жүйесiнде орысша атаулар ауқымды орын алады. Сан ғасырға созылған қазақ - орыс халықтары арасындағы қарым-қатынас өз өрнегiн географиялық атауларға түрлi қырынан сала бiлген.​

автор: А.Әлімхан

Годономия құбылысы: тілдік-тарихи зерттелім тұрғысынан (Астана көшелерінің көше, даңғыл атаулары негізінде)

Қазіргі отандық тіл біліміндегі түйткілді мәселелердің бірі – ономастика ғылымының зерттеу нысанындағы онимдер разрядтары (годонимдер, эргонимдер, прагматонимдер, менсонимдер, т.б.) және олардың зерттелу жайы. Себебі қоғамдағы саяси-экономикалық, мәдени қатынастар динамикасы қарыштаған сайын онимдер табиғаты да күрделене түседі, өзгере, жаңғыра түседі.

автор: Ж.Қоңыратбаева

Қазақ ономастикасындағы дүниенің (ғаламның) антропонимиялық бейнесі

Антропонимдер, антропонимдер жиынтығы мифонимдер сияқты тілдік семиотикалық таңбалар ретінде қазақ тынымында, тілдік санасында өз әлемін құрып, сол әлемнің тілдік көрінісін бере алады. Осы когнитивтік тілдік көрініс жалқы есімдер деңгейіндегі (ономастикалық деңгей) көрініс болып табылады, себебі олар антропонимдер негізінде құрылып суреттеледі.

автор: Б.Тілеубердиев

Көне жазба мұралардағы Орталық Қазақстан топонимдерінің көрінісі

Орталық Қазақстан туралы жазба деректердің аз болуы, сақталмауы, соңғы жылдарға дейін тарихи-археологиялық тұрғыдан арнайы зерттелмеуі даулы пікірлерге жол ашып отырған. Орта Азия тарихының тамаша білгірі В.В.Бартольд «мәдениеті бар соңғы жер Сырдария мен Қаратаудың аралығынды болды.

автор: А.Жартыбаев

Баянауланың түске байланысты атаулары

Қоршаған ортаны танып, дүниенің топонимиялық бейнесін суреттеуде негізгі бірнеше ұстанымдар, яғни қағидалар арқылы жүзеге асырылады. Атап айтсақ бағыт-бағдарлық (маршруттық), шеңберлік, тұрмыс-тіршіліктік, кеңістік моделі.

автор: ​Қ.Сапаров

Түркі этнонимдерінің көнетүркілік қабаты

Қазiргi түркi тiлдерiнде қалыптасқан ономастикалық жүйенiң тарихи даму жолын анықтауда, олардың сыртқы морфологиялық құрылымын, iшкi мазмұнының астарындағы ақпараттық негiзiн саралауда бағыт-бағдар беретiн ең көне жазба дерек көзi Орхон-Енисей, Талас ескерткiштерiнiң тiлi екенi белгiлi.

автор: М.Ескеева

Аты-жөніміз қазақша ғана дұрыс жазылады

Қазақ есімдері басынан кешірген талай-талай зобалаңды айта-айта жанашырлар да жалыға бастаған кез, енді оның құрылымдық жүйесінің ішкі сырларын ғылыми-зерттеулер арқылы негіздеп, құжат толтыруға жауапты мекемелер құзырына беру алдымызға елеулі міндеттер жүктеп отыр.

автор: Б.Әбдуәлиұлы

Латын және кирил әліпбиімен таңбаланған қазақ есімдері

Қазақ кісі аттарын, жер-су аттарын дұрыс жазуда қазақ әдеби тілінің нормасы, емле ережелері басшылыққа алынады. Қазіргі таңда өзекті болып тұрған қазақ емле ережесі туралы мәселелер өткен ғасырда да өзектілігін жоғалтпағанын қазақ зиялыларының еңбектерінен байғауға болады.

автор: А.Серікбаева